Bóle stawów i opuchnięcia kończyn mogą mieć różne źródła. Reumatyzm to bardzo szerokie pojęcie i odnosi się do ponad 200 różnych schorzeń.
Czym jest reumatyzm?
Potocznie reumatyzm rozumiany jest jako ból stawów czy ich obrzęki, wystepujące najczęściej przy zmianach pogody, zbyt długim ruchu albo przeciwnie – przy zbyt siedzącym trybie życia. Jest to jednak znacznie szersze pojęcie, które wskazuje na choroby związane ze stawami, ale także z mięśniami i nerwami.
Reumatyzm może mieć charakter zapalny lub niezapalny. Przykładem pierwszego z nich jest dosyć częste reumatoidalne zapalenie stawów, a także zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa. Niezapalny reumatyzm to, np. zwyrodnienia stawów.
Przyczyny reumatyzmu
Reumatyzm ma najczęściej podłoże autoimmunologiczne. Oznacza to, że organizm sam uszkadza własne tkanki, chroniąc się w ten sposób przed zagrożeniem, którego nie jest w stanie zidentyfikować. To dlatego reumatyzm bywa reakcją organizmu na alegrię.
Chociaż przyczyny występowania reumatyzmu nie są jasne, specjaliści zwracają uwagę na rolę genów, ale również diety, która może w znaczącym stopniu przyczynić się do rozwoju schorzenia. Oprócz tego, istnieje kilka czynników ryzyka, które mogą doprowadzić do chorób stawów. Są to m.in.:
- duża wilgoć w otoczeniu,
- nadmierne obciążenie stawów,
- częste przemarzanie organizmu,
- a także zaniedbywanie chorób zapalnych (niedoleczanie ich, zaleczanie tylko pierwszych objawów itp.)
By zapobiegać schorzeniom stawów oraz ograniczyć ból w przypadku istniejącej już choroby, należy zadbać o odpowiednią temperaturę i poziom wilgotności powietrza w domu. Konieczne jest także ubieranie się stosownie do pogody, a także zdrowe odżywianie na co dzień.
Dieta w leczeniu reumatyzmu
Ponieważ żywność jest niezwykle ważna zarówno w profilaktyce jak i leczeniu reumatyzmu, warto zwrócic uwagę, jakie składniki odżywcze wspierają stawy i mięśnie?
Przede wszystkim kwasy omega 3, cynk, a także witamina A, C, D oraz E. Wszystkie te elementy pozwalają ograniczyć rozwój choroby, łagodzić dolegliwości bólowe oraz wspierać organizm w walce ze stanem zapalnym.
Co zatem powinno się często pojawiać na talerzu osoby z reumatyzmem?
marchew, pietruszka, buraki, dynia, brokuły, seler, awokado, czarna porzeczka, warzywa strączkowe, szpinak, żurawina, a także ryby bogate w kwasy omega (ryby morskie: łosoś, tuńczyk, dorsz, makrela, śledź oraz morszczuk).
!! Ryby u osoby cierpiącej na reumatyzm powinny być spożywane 2-3 razy w tygodniu. Ich działanie pozwala zmniejszyć ból i stan zapalny, a także skrócić czas porannej sztywności stawów.
Warto pamiętać, że źródłem kwasów omega 3 jest także olej lniany, rzepakowy i oliwa z oliwek.
Istnieje kilka produktów, które warto wykluczyć z diety osoby borykającej się z reumatyzmem:
olej słonecznikowy, pszenne pieczywo i makarony, mocna kawa i herbata, sól oraz wszelkie produkty wysoko przetworzone. Mogą one działać prozapalnie, zwiększać dyskomfort i ból.
Reumatyzm – łagodzenie bólu
Dbanie o ubiór, dietę i temperaturę w mieszkaniu pozwolą łagodzić objawy w dłuższej perspektywie czasu. Co jednak zrobić, gdy doszło do wyziębienia stawów albo stan zapalny atakuje silnym bólem? Istnieje kilka sposobów na domowe łagodzenie objawów:
- Rozgrzewająca kąpiel – sprawdzi się najlepiej w sytuacji, gdy stawy były narażone na działanie niskich temperatur. Czasami wystarczy wietrzny dzień, by ból się nasilił. Ciepła kąpiel pozwoli go złagodzić dosyć szybko.
- Okłady z liści kapusty – ten sposób, znany jeszcze naszym babciom i prababciom, pozwala zmniejszyć stan zapalny. Alternatywą mogą być okłady wykonywane przy użyciu preparatów rozgrzewających, często wzbogaconych o rozgrzewający olejek kamforowy (nie należy go mylić ze spirytusem kamforowym, który podrażnia skórę).
- Masaż – zmniejsza sztywność i napięcie mięśni, poprawiając miejscowe krążenie krwi. Rozcieranie stawów (na przykład połączone z wcieraniem olejku kamforowego lub innego preparatu), ich ugniatanie może przynieść szybką ulgę.
- Leki – powinny być przepisane przez lekarza. Mogą być to leki sterydowe zażywane regularnie, ale także miejscowe preparaty stosowane w sytuacji nasilenia bólu. Zwracaj uwagę, czy senior przestrzega stosowania odpowiednich dawek – pod żadnym względem nie pozwalaj mu na ich zwiększanie. Jeśli bóle reumatyczne się nasilają, skontaktuj się z bliskimi seniora, by umówili go na wizytę u specjalisty.
Czy senior chory na reumatyzm może uprawiać sport?
Tak! Aktywność fizyczna dla osób z reumatyzmem jest niezwykle ważna. Oczywiście zestawy ćwiczeń muszą być dostosowane do ich potrzeb i ograniczeń. Warto skontaktować się z lekarzem lub innym specjalistą. Jeśli senior ma trudności w samodzielnym poruszaniu się, zachęcaj go do samodzielności. Jeżeli może sam wykonać niektóre czynności higieniczne, samodzielnie się ubrać albo pomóc w domowych pracach, wspieraj go w tym. Jeśli natomiast podopieczny jest mobilny, korzystajcie ze spacerów czy innych form aktywności, które nie przeciążają organizmu, ale pozwalają na wyjście z domu i rozruszanie mięśni oraz stawów.
Pamiętaj przy tym, by senior był odpowiednio ubrany. Najlepiej sprawdzą się produkty z wełny, które chronią przed zimnem, a dzięki pochłanianiu wilgoci zapobiegają także przegrzaniu organizmu. Wełnę możesz wykorzystać także do okładów albo poprosić bliskich seniora, by zainwestowali w pościel z naturalnej wełny – zawarta w niej lanolina działa przeciwzapalnie i łagodzi bóle, a włókna pobudzają krążenie krwi i rozgrzewają.
Chociaż reumatyzmu nie da się całkowicie wyleczyć, można znacząco ograniczyć jego negatywne objawy, a tym samym poprawić komfort życia osoby starszej. Wystarczy kilka drobnych zmian na co dzień, by odnieść duże efekty.
Skontaktuj się z nami