Gniew, nadpobudliwość, nerwowość, a nawet agresja. Wiele opiekunek w swojej codziennej pracy musi zmierzyć się nie tylko z ograniczeniami fizycznymi u podopiecznego, ale także z jego stanami emocjonalnymi. Z czego one wynikają i jak sobie z nimi radzić? Staramy się podpowiedzieć.
Każdy przypadek jest inny
To oczywiste stwierdzenie, ale trzeba pamiętać, że niestety nie ma jednej sprawdzonej recepty dla każdego przypadku. Mając do czynienia z seniorem, który boryka się ze skrajnymi emocjami, trzeba uzbroić się w ogromne pokłady cierpliwości i stale szukać rozwiązań.
Dlatego to nie takie proste? Ponieważ gniew, stres i agresja mogą mieć różne przyczyny. Niekiedy już samo ich zrozumienie pomaga opiekunkom lepiej się przygotować do pracy z podopiecznym.
Co jest przyczyną negatywnych emocji u seniora?
Najczęściej gniew i agresję wywołują:
- przewlekły, długotrwały ból, który utrudnia normalne funkcjonowanie i zmusza do rezygnacji z wykonywanych do tej pory czynności;
- frustracja związana z bólem, dolegliwościami i utratą kontroli nad własnym ciałem;
- poczucie uzależnienia od innych osób, utrata samodzielności;
- izolacja społeczna;
- poczucie zagrożenia zbliżającą się śmiercią;
- śmierć współmałżonka;
- postępujące choroby demencyjne, które ograniczają sprawność umysłową i psychiczną;
- ogólne poczucie bezradności.
Gniew i agresja u seniora – jak sobie z nimi radzić?
Istnieje kilka uniwersalnych zasad, które z pewnością poprawią jakość komunikacji z osobą starszą, przejawiającą negatywne emocje. Należy do nich m.in. odpowiednia komunikacja werbalna oraz asertywność.
Opiekunka powinna mówić stanowczo, zdecydowanie, a jednocześnie unikać kłótni, starając się rozproszyć uwagę seniora, zanim emocje nim zawładną. Ważny jest kontakt wzrokowy i wysyłanie jasnych, krótkich komunikatów.
Więcej na ten temat przeczytasz we wpisie: Agresja u seniora – jak reagować
Nauczenie się postępowania z agresywnym seniorem to duże wyzwanie i warto zastanowić się, czy jest to w ogóle w naszych możliwościach. Wymaga postawy stanowczej, asertywnej, a jednocześnie dużego dystansu oraz empatii. Ataków podopiecznego nie można bowiem brać do siebie, a raczej przyjąć postawę osoby pomagającej mu sobie radzić z trudnymi emocjami. Szczególnie jeśli mają one związek z postępującymi chorobami otępiennymi i nie ma szansy na poprawienie stanu zdrowia u seniora.
Stres u seniora – jak rozładować napięcie
Jeżeli jednak wybuchy gniewu czy przeciwnie – stany apatii i obojętności – pojawiają się sporadycznie i są odpowiedzią na sytuacje stresowe, warto spróbować te napięcia redukować. W jaki sposób?
Przede wszystkim podnosząc jakość życia seniora. Wprowadzenie do jego rutyny aktywności, gier czy spotkań towarzyskich może pomóc mu poradzić sobie z poczuciem izolacji i odkryć nowe czynności, jakimi może się zająć, czerpiąc z nich przyjemność.
Nie masz pomysłu na aktywności dla podopiecznego? Przeczytaj wpis: Jak zorganizować czas osobie starszej
Opiekujesz się seniorem leżącym lub ograniczonym ruchowo? Sprawdź, jak możesz wypełnić mu czas: Jak zorganizować seniorowi wolny czas w domu
Zajęcia te pozwolą podopiecznemu skierować myśli ku bardziej pozytywnym doznaniom i emocjom. Pozwolą rozładować napięcia i czerpać większą radość z życia. To ważne również ze względu na fakt, że w wieku starczym drastycznie wzrasta ryzyko depresji. Stres, negatywne emocje, gniew mogą przyspieszyć rozwój tej choroby. Jak rozpoznać depresję u podopiecznego? Sprawdź we wpisie: Depresja u seniora – wszystko co musisz wiedzieć.
Zadbaj o siebie
Nie zapominaj jednak o sobie. Twoja równowaga psychiczna jest niezbędna, by poradzić sobie z wyzwaniami, jakie niesie opieka nad agresywnym seniorem.
Pamiętaj, że troska o własne zdrowie to nie tylko odpoczynek od pracy. To także odpowiednie odżywianie się, aktywność fizyczna i korzystanie z wolnego czasu w sposób przynoszący relaks. Kilka wskazówek na temat tego, jak troszczyć się o siebie znajdziesz we wpisie: Opiekunko, dbaj o siebie.
Pracując z agresywnym seniorem, zwiększa się niebezpieczeństwo wypalenia zawodowego. Dotyka ono przede wszystkim osoby z wieloletnim stażem w pracy oraz osoby narażone na duży stres, związany właśnie z opieką nad „trudnym” podopiecznym. Więcej o wypaleniu zawodowym przeczytasz we wpisie: Jak radzić sobie z wypaleniem w pracy opiekuna?
Skontaktuj się z nami