Osoby opiekujące się seniorami z niepełnosprawnością lub ograniczeniami ruchowymi muszą znać podstawowe techniki przenoszenia i przemieszczania podopiecznych. Pomoc w siadaniu czy przesadzanie pełnią bowiem ważną funkcję aktywizującą. Dowiedz się, jak wykonywać te czynności poprawnie.
Unoszenie i sadzanie seniora – zasady ogólne
Chociaż Opiekunka wspiera seniora w wykonywaniu codziennych czynności, zawsze powinna dążyć do maksymalnego aktywizowania podopiecznego. Oznacza to, że nie należy wykonywać czynności za seniora, jeżeli jest on w stanie wykonać je samodzielnie lub częściowo samodzielnie.
Przeczytaj również: Zespół poupadkowy – jak pomóc seniorowi?
Opiekunka musi jednak udzielić mu odpowiedniego wsparcia pamiętając, że przemieszczanie podopiecznego wiąże się z wysokim ryzykiem upadku i urazu. Dlatego należy zachować bardzo dużą ostrożność i uwagę.
O czym trzeba pamiętać przy przemieszczaniu seniora? Oto kilka wskazówek:
- Instruuj podopiecznego, co ma zrobić i chroń go przed upadkiem. Nie wyręczaj go, ale monitoruj wszelkie trudności, jakie napotyka i staraj się go ustabilizować.
- Komunikuj każdy ruch przed jego wykonaniem. Podopieczny powinien wiedzieć dokładnie, co się dzieje i jaki ruch go czeka.
- Upewnij się, że Twoje dłonie precyzyjnie przylegają co obejmowanych powierzchni ciała.
- Słuchaj podopiecznego i uwzględnij jego życzenia.
- Zawsze miej na uwadze bezpieczeństwo pleców podopiecznego. Upewnij się, że w trakcie przenoszenia nie dochodzi do naciągnięcia mięśni lub zbyt dużego nacisku w jednym punkcie.
W stosowaniu powyższych zasad pomogą konkretne techniki, które znajdziesz poniżej. Są to porady zaczerpnięte z naszego Podręcznika Opiekunki, zawierającego również wytyczne dotyczące pracy przyjaznej dla pleców, a także wiele innych praktycznych rad, związanych z opieką nad osobą starszą. Możesz go pobrać na stronie O nas.
Unoszenie do pozycji siedzącej na krawędzi łóżka
Poniższa technika umożliwia unoszenie i sadzanie podopiecznego bez stosowania przyrządów pomocniczych. W pozycji siedzącej łatwiej można wykonać czynności związane z pielęgnacją ciała. Może to być także punkt wyjścia do dalszych ruchów.
Uwaga: Poniższa technika nie powinna być stosowana u seniorów po udarze mózgu. Dla podopiecznych po udarze stosuj metodę opisaną w kolejnym rozdziale.
Przygotowanie:
- Poinformuj podopiecznego, że pomożesz mu usiąść.
- Ustaw leże łóżka na wysokość roboczą.
- Zdezynfekuj dłonie.
- Usuń z łóżka wszystkie przedmioty.
Przebieg:
- Przesuń podopiecznego nieznacznie w kierunku zagłówka łóżka.
- Unieś zagłówek.
- Poproś podopiecznego o zgięcie nóg i podciągnięcie pięt w kierunku pośladków.
- Podaj podopiecznemu dłoń i chwyć jego dłoń, aby mógł własnymi siłami ustabilizować górną część ciała. Obróć podopiecznego w kierunku krawędzi łóżka.
Unoszenie na krawędzi łóżka dla podopiecznych po udarze
W sadzaniu seniora po przebytym udarze mózgu pamiętać należy o tym, by obracanie odbywało się po stronie, która odniosła poważniejsze skutki w wyniku udaru. Przygotowując podopiecznego do sadzania wykonaj punkty z powyższej instrukcji i wybierz właściwą krawędź łóżka.
Przeczytaj również: Opieka nad niewidomym lub słabowidzącym seniorem
Przebieg:
- Unieś obie nogi – przesuwaj stopy w kierunku pośladków tak, by nie opadały ani do wewnątrz ani na zewnątrz.
- Przesuń miednicę na bok – nogę po bardziej sparaliżowanej stronie ciała unieruchom pomiędzy swoim ramieniem i tułowiem, następnie obiema dłońmi uchwyć prawy i lewy pośladek.
- Za pomocą ruchu rotacyjnego przenieś tułów w kierunku mniej sparaliżowanej połowy ciała, nogę bardziej sparaliżowaną unieruchom swoim udem. Wsuń obie dłonie pod ramiona podopiecznego, który powinien teraz nieznacznie unieść głowę i położyć brodę na piersi.
- Wysuń z łóżka nogę podopiecznego po bardziej sparaliżowanej stronie, stopę postaw na podłodze. Upewnij się, że noga nie odchyliła się na zewnątrz, następnie umieść ręce pod łopatkami podopiecznego – bardziej sparaliżowaną rękę powinien trzymać na brzuchu, drugą na Twoim ramieniu.
- Unieś podopiecznego do pozycji siedzącej na krawędzi łóżka – pomóż przy wykonaniu ruchu rotacyjnego, odchylając w tył i kucając. Mniej sparaliżowaną nogę podopieczny powinien teraz postawić na podłodze.
Sadzanie podopiecznego
Wsparcie podopiecznego z ograniczeniami ruchowymi obejmuje także czynność odwrotną od unoszenia, czyli sadzanie. Jak zrobić to bezpiecznie?
Przebieg:
- Poproś podopiecznego, by stanął tyłem do krzesła lub innego siedzenia tak, by jego podudzia dotykały krawędzi siedziska.
- Stań obok seniora. Jeśli jest on po udarze mózgu, stań po bardziej sparaliżowanej stronie ciała.
- Podeprzyj podopiecznego, przytrzymując dłoń na jego plecach oraz na bardziej sparaliżowanej ręce.
- Powoli posadź seniora na siedzeniu, swoim ciałem wyhamowując ruch w dół.
Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, związane z unoszeniem i sadzaniem podopiecznego, porozmawiaj z jego bliskimi, a najlepiej z lekarzem, fizjoterapeutą.
Powyżej opisane techniki, a także wiele innych praktycznych porad, związanych z opieką nad osobą starszą, znajdziesz w naszym Podręczniku Opiekunki. Pobierzesz go na podstronie O nas.