Niewydolność serca staje się coraz bardziej poważnym problemem. Coraz częściej borykają się z nią osoby starsze, które wymagają specjalnej opieki i pielęgnacji. O czym powinna pamiętać Opiekunka? Z jakimi wyzwaniami wiąże się niewydolność serca u seniora? Sprawdź.
Czym jest niewydolność serca?
Niewydolność serca bywa niesłusznie mylona z niewydolnością krążenia. Czym dokładnie się różnią? Niewydolność krążenia opiera się na zaburzeniach w przepływie krwi. Występują one na skutek nieprawidłowej pracy serca. Niewydolność serca natomiast, nazywana czasami epidemią XXI wieku, to zespół objawów powstających w wyniku niewłaściwej budowy i czynności serca. Oznacza to, że serce zwyczajnie nie jest w stanie przepompowywać odpowiedniej ilości krwi albo może tego dokonać jedynie dzięki zwiększeniu ciśnienia napełniania.
Jak rozpoznać niewydolność serca u seniora?
Czasami nawet prawidłowa diagnoza niewydolności serca u seniora staje się problemem. Najważniejszym badaniem, które może ją potwierdzić, jest echokardiografia, czyli tzw. echo serca.
Niestety, według specjalistów wraz z wiekiem wzrasta częstość występowania niewydolności serca. Właśnie dlatego warto wiedzieć, na jakie pierwsze symptomy i dolegliwości skarżą się osoby starsze. Należą do nich:
- duszności i uczucie zmęczenia, które pojawia się w trakcie wysiłku lub nawet w czasie spoczynku;
- opuchlizna i obrzęki w okolicy kostek, podudzi;
- częste oddawanie moczu w nocy.
Uwaga! Nawet jeżeli Twój podopieczny skarży się na podobne objawy, nie musi to oznaczać choroby. Bardzo często takie problemy mają inne źródła, które można wyeliminować dzięki zmianie trybu życia oraz opiece lekarskiej. Szczególnie warto poradzić się specjalisty, jeśli senior ma małą wydolność fizyczną, cierpi na otyłość lub przyjmuje niektóre leki.
Przeczytaj również: Pierwsza pomoc dla seniora
Przyczyny niewydolności serca u seniorów
Istnieją dwa główne rodzaje niewydolności serca: skurczowa i rozkurczowa. Co może ją powodować? Podczas gdy wśród chorych poniżej 75. roku życia najczęstszą przyczyną okazuje się zawał serca, u osób starszych bywa to:
- przerost mięśnia sercowego,
- nadciśnienie tętnicze,
- utrata komórek mięśnia sercowego,
- zapalenie mięśnia sercowego,
- wady zastawkowe,
- kardiomopatie.
Stopień zaawansowania niewydolności serca
Istnieje wiele sposób na to, aby ocenić, jak bardzo zaawansowana jest niewydolność serca u seniora. W tym celu można na przykład sprawdzić, jaki dystans potrafi pokonać oraz na ile schodków może wejść. Drugą metodą jest porównanie jego codziennego zachowania z jedną z ogólnych klasyfikacji.
- Na początkowym etapie osoba starsza można uprawiać aktywność fizyczną bez żadnych ograniczeń; nie występują wtedy duszności, uczucie wzmożonego bicia serca lub nagłego zmęczenia.
- Następnie podopieczny zaczyna skarżyć się na niewielki dyskomfort jedynie w czasie wysiłku.
- Kiedy jego stan się pogarsza, przykre objawy są jeszcze bardziej intensywne i bywają wywołane nawet przez bardzo małą aktywność.
- W przypadku chorych z zaawansowaną niewydolnością serca dolegliwości utrzymują się również w stanie spoczynku. Wymagają oni jeszcze bardziej troskliwej, uważnej opieki, szczególnie kiedy stan nie ulega poprawie nawet pomimo specjalistycznej terapii.
Kiedy niewydolność serca u seniora może się pogorszyć?
Co ciekawe, istnieje kilka czynników, które mogą powodować pogorszenie się lub pojawienie objawów niewydolności serca u seniorów. Wiele z nich bardzo łatwo można wyeliminować lub wyleczyć. Właśnie dlatego tak istotne jest, aby Opiekunka bacznie obserwowała zachowania podopiecznego. Na co zwracać szczególną uwagę?
Choćby na nadmierne spożycie soli, stosowanie niektórych leków, nadużywanie alkoholu oraz… nadmierną ilość przyjmowanych płynów, która w tym stanie może być szkodliwa. Zwłaszcza w przypadku zaawansowanej niewydolności serca nie powinno się przyjmować więcej niż 1,5 l napojów dziennie. Niestety, niektóre przyzwyczajenia może być bardzo ciężko zmienić. Rezygnacja z dosalania potraw, rzucenie palenia lub wprowadzenie lepszych nawyków żywieniowych to prawdziwe wyzwanie. Pomocne może być zwłaszcza wsparcie Opiekunki, która pomoże przestrzegać nowych zasad i instrukcji.
Dowiedz się więcej: Dieta osoby starszej – jakie posiłki przygotowywać dla seniora?
Podobnie jak w przypadku wielu innych chorób, kluczowe znaczenie ma więc zmiana diety. Specjalista podpowie, jak układać posiłki dla osób starszych cierpiących na niewydolność serca. Pomoże też odkryć inne negatywne bodźce, które wpływają na ich kondycję. Są to między innymi zakażenie lub niewydolność nerek.
Przeczytaj również: Częste choroby osób starszych
Niewydolność serca u seniora. Porady dla Opiekunki
Kluczem do sukcesu jest cierpliwość i nawiązanie współpracy z osobą starszą cierpiącą na niewydolność serca. Tylko wtedy Opiekunka może bez przeszkód wprowadzać zalecenia lekarza. Jednym z ważniejszych jej zadań pozostanie pilnowanie, aby podopieczny regularnie i w odpowiednich dawkach przyjmował przepisane leki. O czym jeszcze warto pamiętać w codziennej opiece nad chorym seniorem? Oto kilka rzeczy, które mogą poprawić jego komfort życia.
Aktywność fizyczna
Niewydolność serca u seniora jest stabilna i przewlekła? Nie musisz zbytnio ograniczać jego aktywności. Ostrożność warto zachować dopiero wtedy, kiedy dochodzi do pogorszenia objawów. W skrajnych przypadkach nie wystarczy częsty odpoczynek i zmniejszenie intensywności. Czasami najlepiej, jeśli osoba starsza przez jakiś czas pozostanie w łóżku.
Dlaczego ćwiczenia są tak ważne? Jakakolwiek forma ruchu pomoże utrzymać sprawność i nie dopuści do zwiększenia masy mięśniowej, co mogłoby negatywnie wpłynąć na stan podopiecznego.
Jak natomiast uprawiać ją bezpiecznie? Najlepiej wprowadzić proste, lekkie ćwiczenia lub ulubione aktywności osoby starszej po konsultacji z lekarzem. Muszą być one wykonywane wyłącznie pod nadzorem. Niedopuszczalne jest między innymi dźwiganie i podnoszenie ciężarów.
Dowiedz się więcej: Ruch to zdrowie. Jak ćwiczyć z seniorem?
Kontrola masy ciała
Bardzo ważne, aby stale monitorować wagę podopiecznego. Najlepiej robić to codziennie po przebudzeniu. Uwaga! Każde spore wahania masy ciała, na przykład zwiększenie jej o 2 kilogramy lub więcej w ciągu 3 dni, należy zgłosić lekarzowi. Właśnie dlatego takie kontrole nie powinny odbywać się rzadziej niż dwa razy w tygodniu.
Unikanie niektórych sytuacji
Osoby starsze z niewydolnością serca nie powinny być narażone na stresowe sytuacje. Czego jeszcze lepiej unikać? Przede wszystkim:
- miejsc położonych na dużych wysokościach;
- stref o sporej wilgotności i podwyższonej temperaturze powietrza;
- dłuższych podróży samochodem lub pociągiem spędzanych w jednej pozycji.