Upadki są jednym z najczęstszych powodów osłabienia ogólnej sprawności osób starszych. Ich następstwa mogą być bardzo poważne. Właśnie dlatego warto dowiedzieć się, co Opiekunka może zrobić, aby im zapobiegać. Sprawdź, na czym polega profilaktyka upadków u seniora.
Upadki osób starszych a problemy geriatryczne
Nie tylko obniżają jakość życia, ale też bardzo często stają się przyczyną poważnych, wymagających długotrwałej opieki urazów. Kwestii upadków podopiecznych nie można bagatelizować. Specjaliści są zgodni, że wraz z wiekiem jesteśmy na nie coraz silniej narażeni. Sytuacji nie ułatwia ograniczona mobilność i samodzielność, a także ogólna kondycja zdrowotna osób w podeszłym wieku. Problemy geriatryczne, takie jak nietrzymanie moczu i kału, bezsenność albo właśnie zaburzenia równowagi, mają przewlekły charakter i są wyjątkowo trudne do zwalczenia. Narzucają potrzebę bacznej pielęgnacji oraz szeregu działań zapobiegawczych.
Wśród osób 65-letnich i starszych większość upadków zdarza się w bliskim otoczeniu, na przykład w domu. Nie sposób przecenić więc roli Opiekunki, która pomoże zapewnić bezpieczeństwo i wdrażać profilaktykę upadków u seniora.
Upadki seniora – skutki
Skutki upadków mogą być przytłaczające. Czasami stwarzają realne zagrożenie dla życia osoby starszej, innym razem odpowiadają za tymczasową lub utrzymującą się niesprawność. W przypadku stłuczenia, złamania lub urazów głowy bardzo ważne jest odpowiednie leczenie. Podopieczni mogą podchodzić z niechęcią do zabiegów i wizyt u specjalistów. Bardzo ważne, aby pomóc im przełamać negatywne nastawienie i nie dopuścić do jakichkolwiek prób chodzenia, jeśli potrzebna jest operacja. W przeciwnym wypadku konsekwencje medyczne będą się pogarszać.
Osobnym problemem są stany lękowe. Osoba starsza może zmagać się z brakiem pewności siebie i strachem przed kolejnym upadkiem. Właśnie dlatego zazwyczaj zupełnie wycofuje się z codziennych aktywności. Polega też na pomocy Opiekunki nawet w przypadku zwykłych, prostych czynności. Warto wtedy podejmować kolejne próby aktywizacji. Ubieranie się i pielęgnacja na własną rękę umożliwią stopniowy powrót do równowagi. Nie bez znaczenia pozostają też odpowiednia komunikacja, wsparcie i zrozumienie. Powinniśmy też liczyć się z tym, że u części poszkodowanych powrót do poprzedniej formy – medycznej lub psychicznej – może okazać się niemożliwy.
Przeczytaj również: Ubieranie seniora – o czym trzeba pamiętać
Upadki seniora – wewnętrzne czynniki ryzyka
Szczególnie ostrożne powinny być osoby w podeszłym wieku, które zmagają się z chorobą oczu, wywołaną choćby cukrzycą. Niedowidzenie lub ślepota zwiększa ryzyko nieprzyjemnych incydentów, podobnie jak obniżona adaptacja do ciemności, ostrego światła, widzenia przestrzennego. Równie niebezpieczne są napadowe zawroty głowy lub zaburzenia równowagi. Do innych powszechnych przyczyn upadków należą na przykład:
- współwystępowanie określonych chorób;
- działanie uboczne niektórych medykamentów, w tym środków nasennych, uspokajających, psychotropowych lub hipotensyjnych;
- jednoczesne przyjmowanie wielu leków;
- charakterystyczna, pochylona postawa ciała i zmieniony sposób poruszania się;
- zniekształcenia, zwyrodnienia i zapalenia stawów;
- zwyrodnienie plamki żółtej, zaćma, jaskra, brak poprawnej korekcji optycznej lub utrata obuoczności, która może skutkować problemami z określaniem odległości;
- choroba przewlekła lub dolegliwość o wyjątkowo ostrym przebiegu.
Upadki seniora – zewnętrzne czynniki ryzyka
Stworzenie bezpiecznego, przyjaznego środowiska to podstawa w profilaktyce upadków u seniora. Dlaczego to właśnie w prywatnym, domowym otoczeniu dochodzi do sporej liczby upadków? Przyczyn jest kilka. Podopieczny, którego sprawność fizyczna nagle się pogorszyła, może nie zachowywać się wystarczająco ostrożnie. Jeśli nie dostrzeżemy w porę na przykład zaburzeń widzenia, groźba potknięcia się o dywanik lub próg stanie się bardzo realna. Z drugiej strony, przypadki te często są losowe i zdarzają się podczas wieszania firanek lub innych, pozornie banalnych obowiązków.
Jednymi z popularnych powodów upadków są też nieodpowiednie oświetlenie, które często jest zbyt słabe także w strategicznych częściach mieszkania, śliskie lub nierówne powierzchnie oraz brak podstawowych udogodnień – starannie dobranego obuwia, poręczy, uchwytów, laski lub balkonika.
Profilaktyka upadków u seniora – przyjazny dom
Jak możemy dopasować życiową przestrzeń do potrzeb osoby starszej? Pamiętajmy, że potrzebuje ona o wiele więcej światła. Nie powinno ono oślepiać. Ważne, aby umieścić lampy w strategicznych punktach mieszkania. Profilaktyce upadków u seniora sprzyja też brak elementów, o które łatwo się potknąć, między innymi miękkich, zwijających się dywanów, mat i kabli.Zamiast wanny korzystajcie z prysznica, pod którym znajdzie się wygodny stołeczek. Na krawędziach stopni i wystających, wysokich progach przyklejcie natomiast antypoślizgową taśmę.
Ciężkie, stabilne meble ustawione wzdłuż ściany oraz specjalne poręcze zapewnią niezbędne podparcie. Zrezygnujcie też z krzeseł z kółkami, a przedmioty codziennego użytku umieśćcie w dobrze widocznym miejscu, do którego nie trzeba się schylać lub niepotrzebnie wspinać.
Jakie powinno być domowe obuwie? Przede wszystkim – płaskie, we właściwym rozmiarze, z antypoślizgową podeszwą i zapinane na rzepy. Dobre nawyki to podstawa – przypilnuj, aby nie senior nie odkładał ich w losowe, przypadkowe miejsce. Nocą zostawiaj włączoną lampkę w pokojach przechodnich i w miarę możliwości zamykaj zwierzęta w oddzielnym pomieszczeniu. Warto też unikać śliskich, satynowych poszewek lub zbyt długiej odzieży.
Sprawdź także: Samodzielność osób starszych – jak ją wspierać?
Profilaktyka upadków u seniora
Profilaktyka upadków u seniora powinna być jak najbardziej wszechstronna. W grę wchodzą nie tylko odpowiednia dieta, bogata w witaminę D, ale również regularna aktywność fizyczna oraz kontrolne badania okulistyczne. Dobrym punktem wyjścia jest też dokonana przez specjalistę ocena przyjmowanych leków, pełne badanie i rehabilitacja, która polega między innymi na nauce poprawnego chodu oraz wstawania po upadkach. Dzięki specjalnie dopasowanemu programowi podopieczny wyzbędzie się lęku przed przyszłymi incydentami oraz będzie potrafił poradzić sobie w dużej mierze samodzielnie.
Ćwiczenia o niskiej intensywności, wykonywane w spokojnym tempie, pozytywnie wpłyną na poczucie równowagi oraz siłę mięśni kończyn dolnych. Równie dobrze sprawdzi się marsz lub spacer na świeżym powietrzu. Udało Ci się zachęcić seniora do systematycznej aktywności? Pamiętaj, aby ubierał się stosownie do pogody i reaguj, jeśli pojawią się trudności.
Dowiedz się więcej: Aktywność seniora – jak radzić sobie z wymówkami?
Upadek osoby starszej – sposób postępowania
Jak reagować w kryzysowych okolicznościach? Główną rolę gra bezpieczeństwo Opiekunki oraz poszkodowanego. Żadna ze stron nie powinna być w jakikolwiek sposób narażona na dodatkowe urazy. Pamiętaj więc, że pośpiech nie przyniesie nic dobrego. Przede wszystkim postaraj się go uspokoić oraz sprawdź, czy obrażenia nie wymagają pomocy lekarskiej.
Podopieczny nie skarży się na poważniejsze dolegliwości? Nie widzisz groźnych symptomów? Najlepiej, jeśli upora się z sytuacją we własnym tempie. Pozwalając mu wstać samodzielnie, zmniejszamy prawdopodobieństwo późniejszego stresu, lęku i zachowania unikającego. Opiekunka może udzielać wskazówek lub delikatnie podtrzymywać seniora, reagując dopiero wtedy, kiedy nie jest w stanie wykonać określonych ruchów.
Masz powody do niepokoju? A może upadki powtarzają się wielokrotnie? Warto wtedy zwrócić się do lekarza, który dokona szczegółowych badań i użyczy kilku cennych wskazówek.
Skontaktuj się z nami