Sprawność organizmu i zdrowie pogarszają się z wiekiem. Kiedy senior ma problem z ubieraniem się, wykonywaniem czynności pielęgnacyjnych i obowiązków domowych, niezbędna jest pomoc Opiekunki. A jednak, dla psychicznej i fizycznej kondycji podopiecznego kluczowe jest zachowanie aktywności. Dlaczego samodzielność osób starszych jest taka ważna? Co można zrobić, aby ją wspierać?
Aktywność i samodzielność osoby starszej
Starość jest całkowicie naturalnym i nieuniknionym etapem życia. To właśnie wtedy mają miejsce poważne zmiany, które wpływają na sposób funkcjonowania seniora. Stopniowo zmniejsza się wydolność, pojawiają się pierwsze uporczywe dolegliwości i choroby o cięższym przebiegu. Bardzo często prowadzi to do wycofania z różnych aspektów życia.
Z drugiej strony, ograniczenie udziału w codziennych, prostych czynnościach, bierność, która dotyka również kontaktów międzyludzkich oraz brak troski o umiejętności samoopieki są bardzo szkodliwe. Przyczyniają się do pogorszenia formy podopiecznego i tylko pogłębiają jego stan. Co Opiekunka może zrobić, aby temu przeciwdziałać? Jakie korzyści płyną z aktywizowania seniora?
Dlaczego trzeba wspierać samodzielność osoby starszej?
Różne rodzaje aktywności towarzyszą nam przez całe życie. Angażujemy się w ćwiczenia fizyczne, wychodzimy na dłuższe spacery, podróżujemy. Pracujemy i udzielamy się towarzysko. To podstawa zdrowego, harmonijnego życia. Dodaje energii, umożliwia zaspokajanie podstawowych potrzeb. Dzięki niej zyskujemy szansę na komunikowanie się z innymi ludźmi. Jedną z jej form jest też wykonywanie czynności pielęgnacyjnych, które odpowiadają za nasze nastawienie, zadowolenie i pewność siebie.
Sprawdź również: Pielęgnacja ciała seniora – o czym należy pamiętać
W przypadku seniorów walka o utrzymanie takiej dynamiki, dopasowanej do ich możliwości, ma szczególne znaczenie. Pozwala realizować podstawowe ludzkie potrzeby, korzystnie wpływa na sferę umysłową i emocjonalną. Przyczynia się do opóźnienia demencji, choroby Alzheimera i wielu innych chorób przewlekłych. To również świetna gimnastyka, która uruchamia różne partie ciała. Obok częstszych ćwiczeń na świeżym powietrzu i pieszych wędrówek taki trening sprawności jest polecany podczas rehabilitacji i ma wpływ na prawidłowy rozwój. Zaniedbania w tym zakresie mogą prowadzić natomiast do izolacji, postępującego ograniczenia zdrowia i sprawności, a nawet depresji.
Kiedy większa samodzielność osoby starszej staje się mocno problematyczna, dobrze zadbać o bezpieczne, przyjazne i przewidywalne otoczenie. Ograniczamy źródła potencjalnych zagrożeń i nie wprowadzamy sporych zmian w domu. Opiekunka może również ułożyć plan dnia, który poprawi systematyczność, zmniejszy niepewność seniora i pomoże walczyć z wymówkami.
Samodzielność osoby starszej – wyręczanie
Troska o samodzielność osób starszych to jedno z najważniejszych zadań czekających na Opiekunkę. Chociaż zawsze należy brać pod uwagę indywidualną sytuację podopiecznego, wyręczanie go we wszystkim nie jest dobrym pomysłem. Wręcz przeciwnie! Uważnie obserwuj jego zachowanie i reaguj dopiero wtedy, kiedy wymaga tego sytuacja.
Nawet jeśli jego możliwości są mniejsze i boryka się z bólami kręgosłupa, artretyzmem lub chorobami, które utrudniają funkcjonowanie, nadal jest w stanie zająć się prostszymi rzeczami. Warto zachęcać go do aktywności, które sprawiają mu największą satysfakcję. Może to być zadanie utrzymywania czystości w sypialni. Czynności domowe, takie jak sprzątanie, nie muszą być przykrym obowiązkiem. Wykonywane przy akompaniamencie ulubionej muzyki pomogą seniorowi się zrelaksować i zachować zdrową równowagę pomiędzy działaniem a chwilami odpoczynku.
Samodzielność osoby starszej a pewność siebie
Samodzielność osoby starszej skupiająca się na codziennych, małych rytuałach pielęgnacyjnych nadaje odpowiedni rytm życiu i umacnia poczucie własnej wartości. Zadania muszą być powtarzane regularnie. Każdego ranka Twój podopieczny może więc własnoręcznie upinać włosy, przebierać się lub wykonywać nieskomplikowane zabiegi kosmetyczne. Jeśli wciąż ma z nimi problemy, możesz udostępnić mu różne narzędzia i akcesoria pomagające na przykład zawiązywać sznurówki lub zakładać marynarkę. Dzięki temu poczuje się bardziej samowystarczalny, pozostanie aktywny, będzie miał więcej energii i chęci do działania.
Sprawdź również: Bezpieczne unoszenie i sadzenie osoby starszej – krok po kroku
Samodzielność osób starszych – trening umysłowy
Opiekunka powinna wspierać każdą inicjatywę seniora. Poczuje się doceniony, jeśli podkreślisz jego mocne strony i skupisz się na pozytywach. Zawsze, kiedy trzeba coś poprawić lub udzielić pomocy, należy to zrobić możliwie dyskretnie i z wyczuciem.
Samodzielność osoby starszej można wspierać, pobudzając ją do działania, które w jakiś sposób łączy się z jej zainteresowaniami. Jeśli potrafi gotować, poproś, aby podzieliła się swoimi sprawdzonymi przepisami. Własnoręczne przygotowywanie posiłków to nieocenione źródło satysfakcji, a krojenie warzyw i przypominanie sobie kolejnych kroków receptury poprawia skupienie i koncentrację. Jest też dobrym treningiem pamięci. Aranżujmy scenariusze, dzięki którym podopieczny wykorzysta nagromadzoną przez lata wiedzę, a także cenione przez niego umiejętności i doświadczenia.
Nie naciskaj
Pamiętajmy, że każdy człowiek jest inny. Dobrze szukać sposobów, które sprawdzą się w najlepiej konkretnym przypadku. Nie istnieje sprawdzona recepta na to, w jaki sposób może zachowywać się Opiekunka, aby zachęcać osobę starszą do większej aktywności i samodzielności. Często odbywa się to metodą prób i błędów. Stawianie wyzwań przed podopiecznym i powstrzymanie się od ingerencji, zanim naprawdę zacznie potrzebować pomocy, wprowadzi w życie seniora korzystną dynamikę.
Czasami przyczyny niechęci, bierności i zależności są bardziej złożone. Wówczas należy je poznać i spróbować im przeciwdziałać. Wiele możemy ustalić na podstawie zwykłej obserwacji. Jeśli masz podejrzenia, że pewna partia zadań sprawia szczególny kłopot z powodów zdrowotnych, wspieraj jej próby w innym zakresie. Pamiętajmy, że wszystko to musi odbywać się w przyjemnej atmosferze.
Spróbuj podkreślić korzyści, jakie płyną z dbania o naszą zaradność niezależnie od problemów, które napotykamy po drodze. Samodzielność usprawnia fizycznie, przeciwdziała zaburzeniom nastroju, pomaga utrzymać relacje społeczne. Podnosi jakość życia i zadowolenie, pozwala rozwijać się umysłowo, ruchowo i emocjonalnie. Nie warto z niej rezygnować na rzecz ingerencji Opiekunki, jeśli dane czynności senior jest w stanie wykonać na własną rękę.
Skontaktuj się z nami