Ten ciężki TRANSFER – techniki i pomoce w dźwiganiu pacjenta.

Tak by samemu sobie nie zrobić krzywdy

Transfer pacjenta

Praca w opiece nierozerwalnie łączy się z tym uciążliwym aspektem, jakim jest DŹWIGANIE czyli TRANSFEROWANIE pacjenta niepełnosprawnego lub seniora z dużymi ograniczeniami ruchu. Nierzadko zdarza się, że właśnie przez ten element konkretne zlecenie w ogóle nie jest brane przez opiekunki i opiekunów pod uwagę, „bo trzeba dźwigać”.

Jednak prawdą jest, że osobę starszą i schorowaną, nawet mobilną czasami trzeba asekurować, chwycić i pomóc wejść po schodach, podnieść z upadku itd. I dlatego nawet nie jeżdżąc na zlecenia z dźwiganiem, warto znać kilka zasad dźwigania związanego ze zmianą miejsca czy pozycji podopiecznego.

Tym bardziej, że najczęściej diagnozowane u opiekunek i opiekunów dolegliwości związane z niewłaściwym wykonywaniem transferu to: lumbago, bóle kręgosłupa, nadwyrężenie barków, wypadanie dysku, zapalenie wiązadeł (w łokciu i nadgarstku) oraz bóle szyi. Często problemy z kręgosłupem występujące w efekcie niewłaściwego realizowania transferu seniora potęguje wadliwa postawa, nadwaga czy słaba kondycja osoby opiekującej się seniorem. A przecież nie o to w tej pracy chodzi, żeby po kilku wyjazdach samemu stać się pacjentem wymagającym opieki ?

O czym należy pamiętać

– Zanim zaczniemy wykonywać transfer powinniśmy zawsze poinformować podopiecznego, co chcemy teraz zrobić i zachęcić go do współpracy,

– uprzątnąć najbliższe otoczenie przed transferem – łatwo się bowiem poślizgnąć na śliskiej podłodze czy potknąć, gdy pod nogami leżą rozrzucone kapcie czy sprzęt wykorzystywany na co dzień,

– podczas transferu należy zachować spokój i opanowanie. Starać się, by nasze ruchy były płynne i spokojne. Nie szarpać !!! Podtrzymywać kontakt z podopiecznym, cały czas mówić mu co zamierzamy w tym momencie lub za chwilę zrobić,

– ważne, by podczas transferu stosować mocny, stabilny chwyt. Nie bez znaczenia jest ubiór opiekuna – powinien być luźny i wygodny (dresy, wygodne sportowe i nieślizgające się buty),

– zanim rozpoczniemy sam transfer, opiekun powinien ustawić się jak najbliżej podopiecznego. Bardzo ważna jest swoboda zmiany pozycji. Opiekun powinien unikać przy transferze przyjmowania niewygodnych pozycji i nienaturalnego napinania ciała. Na przykład pochylania się nad łóżkiem, klękania lub skręcania tułowia przy podnoszeniu czy zmianie pozycji podopiecznego,

– podopiecznych nie należy podnosić w taki sam sposób jak ciężkich ładunków – nie zawsze mają tutaj zastosowanie zasady bezpiecznego podnoszenia, każdy człowiek wymaga indywidualnego podejścia,

– istotne także jest włączanie podopiecznego w pomoc podczas transferu, oczywiście na miarę jego możliwości. Dobrze dać mu rolę osoby wspierającej w tym transferze. Często nasi podopieczni czują się skrępowani, sztywnieją, robią się bezwładni podczas transferu – nadanie im na początku roli osoby czynnie biorącej w tym udział („tu musi pan się podtrzymać”, „proszę tu się złapać i mocno trzymać”, „ ja jedną ręka pana podtrzymam, pan delikatnie obróci się w tę stronę, na trzy.. dobrze?” itp.)

Sprzęty do dźwigania

Pacjenci jeżdżący na wózku inwalidzkim, częściowo sparaliżowani lub osoby leżące (np. w końcowych stadiach choroby) wymagają wielokrotnego przenoszenia w ciągu dnia (na wózek, łóżko, kanapę czy do kąpieli). Taka opieka bywa bardzo eksploatująca zdrowie i kręgosłup opiekuna.

Przy takich „mocno transferowych” pacjentach bobrze jest korzystać z pomocy medycznych. Wybór jest bardzo szeroki. Oczywiście wszystko zależy od współpracy i chęci rodziny. Wiadomo, że te sprzęty kosztują. Jednak pamiętajmy, że wielu seniorów, z racji posiadania stopnia niepełnosprawności ma na takie pomoce specjalne dofinansowanie. W Niemczech istnieje również, podobnie jak w Polsce możliwość wypożyczania sprzętów medycznych, rehabilitacyjnych, bądź sfinansowania ich ze środków pomocowych (jak np. nasz PFRON, czy NFZ). Dlatego nie bójmy się rozmawiać i proponować rodzinie różne opcje.

Opiekun powinien wiedzieć, że pomocy jest wiele i na pewno rodzina coś na swoją kieszeń w tym ogromnym wyborze znajdzie.

Poniżej przykładowe systemy i urządzenia pomagające w dźwiganiu pacjentów. Użycie każdego można łatwo „wygooglować” – w sieci znajdziemy mnóstwo filmików instruktażowych, jak używać danego sprzętu:

– podnośniki – specjalna kategoria produktów, które ułatwią dźwiganie i jednocześnie do minimum ograniczą dyskomfort związany z dźwiganiem. Szeroka oferta możliwych elementów umożliwia dopasowanie w danym domu, pokoju i pozwoli maksymalnie wykorzystać jego funkcjonalność. To zdecydowanie sprzęt najdroższy ale najbardziej profesjonalny do transferowania pacjentów.

– nosze płachtowe – głownie do dźwignięcia pacjenta „we dwójkę”, dla dwóch opiekunów, rozkładające ciężar przenoszonego na kilka uchwytów,

– winda schodowa – ułatwiająca wjazd i zjazd ze schodów nie tylko osobom niepełnosprawnym, ale także osobom słabym lub po urazach miednicy, bioder i nóg (co często zdarza się seniorom).

– winda wannowa – dla ograniczonych ruchowo ale i słabych, bądź mających zawroty głowy. Przenosi pacjenta z pozycji siedzącej na poziomie wanny na jej dno powolnym, spokojnym ruchem. I tak samo z powrotem. Posiada również powierzchię antypoślizgową.

– deska ślizgowa / deska/ transfer do przesadzania chorego – najprostsza i najczęściej chyba używana w opiece pomoc – poślizgowe urządzenie służące do przemieszczania pacjentów z krawędzi łóżka na przykład na wózek inwalidzki i odwrotnie, czy też z wózka inwalidzkiego na toaletę lub fotel samochodowy. To prosta w konstrukcji DESKA- ale dość giętka i z bardzo gładką powierzchnią co umożliwia spokojne ześlizgnięcie się na powierzchnię obok. Pacjent za pomocą takiej deski może dokonać przesunięcia się samodzielnie bez pomocy osób trzecich. Oczywiście na rynku jest cała gama desek różnej grubości, długości i o rożnym stopniu przyczepności.

-transfer /dysk obrotowy – płaskie obrotowe kółko leżące na podłodze, przypominające przyrząd do ćwiczeń. Umożliwia obrót stojącego, lub półsiedzącego pacjenta rotacyjnie nawet o 360 stopni, pozwalając na obracanie pacjenta w dowolnym dla siebie kierunku. Umożliwia przenoszenie z wózka na łóżko lub fotel, nie nadwyrężając zarówno swoich stawów, jak i samego seniora. Platformy obrotowe doskonale sprawdzają się przy łóżku, w łazience, czy nawet w samochodzie, przy wysiadaniu lub wsiadaniu do pojazdu. Ważą niewiele, sam ale i wszędzie można je ze sobą zabrać. Sprawnie i bez zbędnego wysiłku można pomóc przemieścić się z miejsca na miejsce osobie z niedowładem kończyn dolnych. Wystarczy podłożyć pod nogi chorego, a następnie w zależności od konieczności obrócić go w odpowiedni kąt, aby z łatwością i bez zbędnego wysiłku ze strony opiekuna podopieczny mógł zająć nowe miejsce.

– platforma obrotowa – to to samo co powyżej, tylko z wersją dla niewładnej góry – z pałąkiem i uchwytem sięgającym ramion. Na rynku istnieje wiele wersji tego sprzętu: z pasami do przeplecenia w biodrach chorego i przytrzymania, lub bez pasów z samą rączka. Podstawa także jest obrotowe kółko.

– pasy do przenoszenia chorego – składający z dwóch lub trzech części system pasów – jeden zakłada osoba dźwigająca (opiekun), drugim opasujemy chorego. System pasków i uchwytów pozwala na sprawne przesunięcie/ podniesienie bez użycia całej swojej siły. Ten system także pomaga w poprawieniu / zmianie pozycji pacjenta na łóżku. Pozwala na optymalne użycie siły, przy zachowaniu jednocześnie prawidłowej i bezpiecznej postawy kręgosłupa osoby dźwigającej.

– przenośnik taśmowo – rolkowy do przesuwania pacjenta niesamodzielnego lub bezwładnego, leżącego. Przenośnik służy do transferu osoby bezwładnej, będącej w pozycji leżącej, z łóżka na łóżko lub ze stołu operacyjnego na łóżko.