Zaparcia są najczęstszą dolegliwością towarzyszącą chorobom przewlekłym. Bardzo często dotykają właśnie osób w podeszłym wieku. Nieprawidłowy sposób odżywiania, brak ruchu oraz niektóre leki zwiększają ryzyko ich występowania.
Kiedy mamy do czynienia z zaparciami ?
To trochę kwestia indywidualna ale ocenia się, że 3/4 ludzi wypróżnia się 5-7 razy na tydzień, a około 1/4 robi to 1-3 razy dziennie. Przez różne rozumienie definicji zaparć, często są one lekceważone przez pacjentów, dlatego nie szukają pomocy w leczeniu tego problemu. Można założyć, że wypróżnianie się mniej niż 3 razy w tygodniu daje podwody aby podejrzewać zaparcia.
Powodów powstawania zaparć jest wiele. Mogą mieć podłoże chorobowe (które wymaga diagnostyki) lub wynikające ze stylu życia (np. diety, nawodnienia lub stresu). Długotrwałe niewypróżnianie się może prowadzić nie tylko do złego samopoczucia ale i uciążliwych objawów fizycznych:
– bóli brzucha i wzdęć,
– migren,
-nudności i odbijaniu,
-ciągłym uczuciu pełności, czy wręcz napuchnięcia,
-nawet gorączki.
Najczęstszymi przyczynami zaparć są:
Dieta uboga w błonnik zbyt mała ilość błonnika w codziennie diecie.
Zbyt małe nawodnienie organizmu.
przeszkody mechaniczne – np. m.in. nowotwór jelita grubego, kamienie kałowe, zwężenia jelit występujące w chorobie Leśniowskiego-Crohna, zapalenia jelita grubego.
Choroby ogólnoustrojowe – niedoczynność tarczycy, nadczynność przytarczyc, mukowiscydoza, cukrzyca.
Choroby układu nerwowego – choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane, urazy rdzenia kręgowego,
Stosowanie leków – uspokajających, przeciwpadaczkowych, niesteroidowych leków przeciwzapalnych (paracetamol, ibuprofen, ketonal), soli mineralnych (wapń, żelazo), nadużywanie leków przeczyszczających.
Siedzący tryb życia lub unieruchomienie w łóżku.
Przewlekły stres.
Sposoby na zaparcia
Opiekun osoby chorej, która cierpi na zaparcia, musi odpowiednio komponować posiłki przeznaczone dla podopiecznego, co pomaga leczyć zaparcia ale i też im zapobiegać. Dieta przy zatwardzeniu powinna uwzględniać:
– zwiększoną ilość spożywanego błonnika, który występuje przede wszystkim w surowych warzywach i owocach oraz produktach zbożowych pełnoziarnistych (takich jak pieczywo żytnie lub graham);
– przyjmowanie co najmniej 2 litry płynów dziennie (woda, soki marchwiowe i wielowarzywne (pomidorowy, z buraków), także przecierowe owocowe (jabłkowy, truskawkowy, pomarańczowy), zielona herbata;
– wykluczenie z diety warzyw wzdymających – fasoli, grochu, kapusty, cebuli;
– najlepiej spożywanie potraw gotowanych na parze lub pieczonych w folii. Należy unikać potraw smażonych;
– na śniadanie spożywanie płatków zbożowych z dodatkiem otrębów, które wchłaniają wodę i poprawiają perystaltykę jelit;
– ! Warto jeść codziennie 3-4 suszone śliwki, które są bogate w błonnik;
– włączenie do menu lnu mielonego (siemię- można dodawać do sałatek), jabłek, fig i suszonych śliwek. Jednym z najskuteczniejszych środków radzących sobie z zatwardzeniem, który powinna uwzględniać dieta na zaparcia, jest oliwa z oliwek. Warto wprowadzić ją do codziennych posiłków, gdyż regularne jej spożywanie poprawia przemianę materii i efektywnie przeciwdziała zaparciom wykluczenie z jadłospisu kakao oraz czekolady, ponieważ działają zapierająco ☹;
– także spożywanie produktów zawierających bakterie probiotyczne, takich jak jogurt naturalny, kefir, kapusta kiszona – pozytywnie wpływają na perystaltykę jelit. Prebiotyki można również podawać w postaci preparatów probiotycznych zakupionych w aptece;
– pilnowanie podawania posiłków w regularnych odstępach czasu (!!!!), najlepiej co 3-4 godziny. Jest to bardzo ważne, ponieważ zapobiega zaleganiu pokarmów w żołądku;
– profilaktycznie można na czczo wypijać napój przygotowany z łyżki stołowej miodu naturalnego rozpuszczonego w pół szklanki wody;
– z kolei przed snem warto wypijać napar z siemienia lnianego (1 łyżka stołowa lnu dodana do szklanki gotującej się wody; gotować 1 minutę; wypijać schłodzone razem z ziarenkami). Siemię lniane przeciwdziała zaparciom, ponieważ korzystnie wpływa na śluzówkę jelit;
Preparaty na zaparcia
Jeśli osoba chora z powodów problemów z jedzeniem je za mało, należy uzupełniać jej jadłospis podając jej specjalne dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego, które przepisuje lekarz.
Czy warto stosować agresywne środki przeczyszczające na zaparcia u osób starszych?
Tak, ale powinny być one zarezerwowane dla wyjątkowych sytuacji i zalecane zawsze przez lekarza lub służby medyczne.
Niestety bardzo popularnym rozwiązaniem wśród seniorów jest stosowanie herbatek przeczyszczających. Zawierają one w swoim składzie najczęściej liść senesu, aloes i korę kruszyny. Herbatka czy zioła na zaparcia do zaparzania brzmią dosyć niewinnie i nie kojarzą się z czymś, co mogłoby wyrządzić krzywdę. Tymczasem to właśnie zioła są najbardziej zgubne. Już po zaparzeniu jednej saszetki można spodziewać się oczekiwanych efektów i szybkiej ulgi. Pacjent sięga po kolejną torebkę z herbatą, następnie zaczyna zaparzać po kilka naraz. Prowadzi to do uzależnienia, postępującej atonii jelit, a nawet nowotworu. Dlatego tak ważne jest, aby preparaty przeczyszczające przyjmować tylko wtedy, jeżeli rzeczywiście istnieje pilna potrzeba.
Skontaktuj się z nami