5
Lekcja piąta. Was machen wir am Dienstag?
Codzienne czynności (Planowanie)
Was machen wir am Dienstag?
W lekcji piątej zajmiemy się określaniem bądź planowaniem czynności w czasie. Chodzi o czynności, które wypełniają życie Podopiecznego i Opiekunki na co dzień takie jak: wstawanie, kładzenie się spać, spacery, itd. Umiejętność planowania czy określania porządku dnia przyda się zwłaszcza w pierwszych dniach pobytu na nowej szteli.
Czego nauczysz się z tej lekcji:
nazw podstawowych czynności w opiece (wstawanie, kładzenie się, robienie przerwy, itd)
planowania czynności w odniesieniu do konkretnych godzin
planowania czynności w odniesieniu do konkretnych dni
odmiany czasownika dla trzeciej osoby (on, ona)
Lekcja video
Przykładowe dialogi
Um wie viel Uhr stehst du auf?
O której godzinie wstajesz?
Ich stehe um sieben Uhr auf.
Wstaję o siódmej.
Was machen wir am Dienstag?
Co robimy we wtorek?
Am Dienstag kommt der Pflegedienst.
We wtorek przychodzi Pflegedniest.
Komentarz gramatyczny
Planowanie (godziny)
| po niemiecku | jak wymówić? | po polsku |
|---|---|---|
| aufstehen | ałfsztejen | wstawać |
| schlafen gehen | szlafen gejen | iść spać |
| spazieren gehen | szpaciren gejen | iść na spacer |
| Ich stehe auf. | iś szteje ałf | Ja wstaję. |
| Ich gehe schlafen. | iś geje szlafen | Ja idę spać. |
| Ich gehe spazieren. | iś geje szpaciren | Ja idę na spacer. |
| Wann stehst du auf? | wan sztejst du ałf? | Kiedy wstajesz? |
| Wann gehst du schlafen? | wan gejst du szlafen? | Kiedy idziesz spać? |
| Wann gehen wir spazieren? | wan gejen wija szpaciren? | Kiedy idziemy na spacer? |
| Um wie viel Uhr? | um wi fil uła? | O której godzinie? |
| Um wie viel Uhr stehst du auf? | um wi fil uła sztejst du ałf? | O której godzinie wstajesz? |
| Um wie viel Uhr gehst du schlafen? | um wi fil uła gejst du szlafen? | O której godzinie idziesz spać? |
| Um wie viel Uhr gehen wir spazieren? | um wi fil uła gejen wija szpaciren? | O której godzinie idziemy na spacer? |
| - Ich stehe um sieben Uhr auf. | iś szteje um ziben uła ałf | Wstaję o godzinie siódmej. |
| - Ich gehe um zehn Uhr schlafen. | iś geje um cejn uła szlafen | Idę spać o godzinie dziesiątej. |
| - Wir gehen um halb drei spazieren. | wija gejen um halb drai szpaciren | Idziemy na spacer wpół do trzeciej. |
aufstehen ałfsztejen wstawać |
schlafen gehen szlafen gejen iść spać |
spazieren gehen szpaciren gejen iść na spacer |
Ich stehe auf. iś szteje ałf Ja wstaję. |
Ich gehe schlafen. iś geje szlafen Ja idę spać. |
Ich gehe spazieren. iś geje szpaciren Ja idę na spacer. |
Wann stehst du auf? wan sztejst du ałf? Kiedy wstajesz? |
Wann gehst du schlafen? wan gejst du szlafen? Kiedy idziesz spać? |
Wann gehen wir spazieren? wan gejen wija szpaciren? Kiedy idziemy na spacer? |
Um wie viel Uhr? um wi fil uła? O której godzinie? |
Um wie viel Uhr stehst du auf? um wi fil uła sztejst du ałf? O której godzinie wstajesz? |
Um wie viel Uhr gehst du schlafen? um wi fil uła gejst du szlafen? O której godzinie idziesz spać? |
Um wie viel Uhr gehen wir spazieren? um wi fil uła gejen wija szpaciren? O której godzinie idziemy na spacer? |
- Ich stehe um sieben Uhr auf. iś szteje um ziben uła ałf Wstaję o godzinie siódmej. |
- Ich gehe um zehn Uhr schlafen. iś geje um cejn uła szlafen Idę spać o godzinie dziesiątej. |
- Wir gehen um halb drei spazieren. wija gejen um halb drai szpaciren Idziemy na spacer wpół do trzeciej. |
Komentarz gramatyczny
Czasownik aufstehen (wstawać) jest czasownikiem dwuczęściowym złożonym z czasownika rdzennego stehen i przedrostka auf . I choć każdy Niemiec zrozumie nas, gdy powiemy np. <ich aufstehe>, to jeśli zależy nam na poprawności wypowiedzi, powinniśmy rozdzielić te dwie cześć w ten sposób, żeby przedrostek auf znalazł się na końcu: ich stehe auf. Czasowniki schlafen gehen (isć spać) albo spazieren gehen (iść na spacer) należą również do czasowników złożonych, z tym że składają się z dwóch oddzielonych już czasowników. W obu przypadkach czasownik gehen jest czasownikiem głównym i to on w zdaniu znajdzie się przed czasownikiem uzupełniającym: ich gehe schlafen; ich gehe spazieren.
Planowanie (dzień, pory dnia)
| po niemiecku | jak wymówić? | po polsku |
|---|---|---|
| machen | machen | robić |
| Was macht Herr Seibert? | was macht her zaibert? | Co robi Pan Seibert? |
| Was macht er? | was macht er? | Co on robi? |
| Was macht dein Vater? | was macht dajn fata/fater? | Co robi Twój ojciec? |
| Was macht Herr Seinert am Morgen/morgens? | was macht her zaibert am morgen/morgens? | Co robi Pan Seibert rano/każdego ranka? |
| Was macht Herr Seibert am Vormittag/vormittags? | was macht her zaibert am formittag/formitags? | Co robi Pan Seibert przed południem/przed południami? |
| Was macht Herr Seibert am Nachmittag/nachmittag ? | was macht her zaibert am nachmittag/nachmitags? | Co robi Pan Seibert po południu/po południami? |
| Was macht Herr Seibert am Abend/abends? | was macht her zaibert am abend/abends? | Co robi Pan Seibert wieczorem/wieczorami? |
| - Er macht Toilette. | er macht toilete | On robi toaletę. |
| - Er hat Mahlzeit. | er hat malcajt | On ma posiłek. |
| - Er geht spazieren. | er gejt szpaciren | On idzie na spacer. |
| - Er hat Gymnastik. | er hat gimnastik | On ma gimnastykę. |
| - Er geht schlafen. | er gejt szlafen | On idzie spać. |
machen machen robić |
Was macht Herr Seibert? was macht her zaibert? Co robi Pan Seibert? |
Was macht er? was macht er? Co on robi? |
Was macht dein Vater? was macht dajn fata/fater? Co robi Twój ojciec? |
Was macht Herr Seinert am Morgen/morgens? was macht her zaibert am morgen/morgens? Co robi Pan Seibert rano/każdego ranka? |
Was macht Herr Seibert am Vormittag/vormittags? was macht her zaibert am formittag/formitags? Co robi Pan Seibert przed południem/przed południami? |
Was macht Herr Seibert am Nachmittag/nachmittag ? was macht her zaibert am nachmittag/nachmitags? Co robi Pan Seibert po południu/po południami? |
Was macht Herr Seibert am Abend/abends? was macht her zaibert am abend/abends? Co robi Pan Seibert wieczorem/wieczorami? |
- Er macht Toilette. er macht toilete On robi toaletę. |
- Er hat Mahlzeit. er hat malcajt On ma posiłek. |
- Er geht spazieren. er gejt szpaciren On idzie na spacer. |
- Er hat Gymnastik. er hat gimnastik On ma gimnastykę. |
- Er geht schlafen. er gejt szlafen On idzie spać. |
Komentarz gramatyczny
Kidy mówimy o kimś w trzeciej osobie (on, Pan Seibert, tata, itd) czasownik przyjmuje końcówkę – t, np. Er macht Toilette, Er geht spazieren, Er hat Mahlzeit.
Plnaowanie (dni tygodnia)
| po niemiecku | jak wymówić? | po polsku |
|---|---|---|
| Am Montag kommt der Pflegedienst. | am montag gejt der pflegedinst | W poniedziałek Pflegedienst. |
| Am Dienstag kommt die neue Betreuerin. | am dinstag komt di noje betrojerin | We wtorek przyjdzie nowa opiekunka. |
| Am Mittwoch kommt meine Tochter | am mitwoch komt majne tochta | W środę przyjdzie moja córka. |
| Am Donnerstag gehen wir zum Arzt. | am donerstag gejen wija cum arct | W czwartek idziemy do lekarza. |
| Am Freitag habe ich Pause. | am frajtag habe iś pauze. | W piątek mam przerwę. |
| Am Samstag haben Sie Bus nach Polen. | am zamstag haben zi bus nach polen | W sobotę ma Pani busa do Polski. |
| Am Sonntag gehen wir spazieren. | am zontag gejen wia szpaciren | W niedziele idziemy na spacer. |
| Wann kommt der Pflegedienst? | wan komt der pflegedinst | Kiedy przyjdzie Pflegedienst? |
| Wann kommt die neue Betreuerin? | wan komt di noje betrojerin | Kiedy przyjdzie nowa opiekunka? |
| Wann kommt deine Tochter? | wan komt dajne tochta | Kiedy przyjdzie Twoja córka? |
| Wann gehen wir zum Arzt? | wan gejen wija cum arct | Kiedy idziemy do lekarza? |
| Wann habe ich Pause? | wan habe iś pauze | Kiedy mam przerwę? |
| Wann haben Sie Bus nach Polen? | wan haben zi bus nach polen | Kiedy ma Pani busa do Polski? |
Am Montag kommt der Pflegedienst. am montag gejt der pflegedinst W poniedziałek Pflegedienst. |
Am Dienstag kommt die neue Betreuerin. am dinstag komt di noje betrojerin We wtorek przyjdzie nowa opiekunka. |
Am Mittwoch kommt meine Tochter am mitwoch komt majne tochta W środę przyjdzie moja córka. |
Am Donnerstag gehen wir zum Arzt. am donerstag gejen wija cum arct W czwartek idziemy do lekarza. |
Am Freitag habe ich Pause. am frajtag habe iś pauze. W piątek mam przerwę. |
Am Samstag haben Sie Bus nach Polen. am zamstag haben zi bus nach polen W sobotę ma Pani busa do Polski. |
Am Sonntag gehen wir spazieren. am zontag gejen wia szpaciren W niedziele idziemy na spacer. |
Wann kommt der Pflegedienst? wan komt der pflegedinst Kiedy przyjdzie Pflegedienst? |
Wann kommt die neue Betreuerin? wan komt di noje betrojerin Kiedy przyjdzie nowa opiekunka? |
Wann kommt deine Tochter? wan komt dajne tochta Kiedy przyjdzie Twoja córka? |
Wann gehen wir zum Arzt? wan gejen wija cum arct Kiedy idziemy do lekarza? |
Wann habe ich Pause? wan habe iś pauze Kiedy mam przerwę? |
Wann haben Sie Bus nach Polen? wan haben zi bus nach polen Kiedy ma Pani busa do Polski? |
Komentarz gramatyczny
W lekcji trzeciej naszego kursu dla Opiekunek wspominaliśmy o szyku przestawnym, który polega na tym, że czasownik znajduję się za osobą, a nie jak w standardowym zdaniu przed nią. Szyk przestawny występuje nie tylko w pytaniach i trybie rozkazującym, ale również w każdym zdaniu, które nie zaczyna się od osoby np. Der Pflegedniest kommt am Montag, ale: Am Montag kommt der Pflegedienst; Ich habe Pause am Freitag, ale: Am Freitag habe ich Pause.
Komentarz leksykalny
Planowanie długoterminowe np. na przestrzeni miesięcy zdarza się w pracy opiekuna dużo rzadziej i dotyczy głównie ustalenia rytmu zmian. Opiekunka z podstawowym niemieckim nie musi zatem znać na pamięć wszystkich niemieckich miesięcy. Tym niemniej zachęcamy do poszerzania swojego słownictwa również o ten dział. Dla chętnych podajemy poniżej:
- der Januar – styczeń
- der Februar – luty.
- der März (czytamy: merz)– marzec.
- der April – kwiecień
- der Mai – maj.
- der Juni – czerwiec.
- der Juli – lipiec.
- der August – sierpień
- der August – sierpień
- der September – wrzesień
- der Oktober – październik
- der November – listopad
- der Dezember – grudzień
Uwaga! Przyimkiem towarzyszącym miesiącom jest, inaczej niż w przypadku dni tygodnia, przyimek -in, np. Im Januar (w styczniu), Im Febrauar (w lurtym), itd.
Autor
Bartosz Buczacki
Niniejszy materiał jest własnością Active Care Sp zo.o, a jego zawartość jest chroniona prawem autorskim Dopuszcza się darmowe udostępnianie tych materiałów drogą internetową innym użytkownikom poprzez linkowanie bądź użycie dostępnej na stronie funkcji udostępnij. Powielanie bądź wykorzystywanie tych materiałów w inny sposób , w szczególności bez podania źródła jest niedopuszczalne.
poprzednia lekcja
Poziom podstawowynastępna lekcja
Poziom podstawowy
Skontaktuj się z nami
Oddział w Jeleniej Górze
ul. 1 maja 43 A/2
58-500 Jelenia Góra
mail: info@activecare24.pl
tel.: (75) 644–08–36
Copyright © 2019 Active Care Sp. z o.o. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Komentarz gramatyczny